Officine Alfieri Maserati
Officine Alfieri Maserati is in december 1914 opgericht in Bologna door Carlo, Bindo, Alfieri, Ettore en Ernesto Maserati. Allemaal al langer werkzaam in de Italiaanse auto-industrie. Hun zesde broer Mario besloot en andere richting uit te gaan dan techniek en werd kunstenaar. Het bedrijf maakte in eerste instantie bougies en bobines en prepareerde sportieve Diatto’s voor de racerij. Toen Diatto in 1926 stopte met autosport werd de door de gebroeders Maserati ontworpen Diatto Grand Prix 8-cilinder de basis van de Maserati Tipo 26. Deze eerste eigen auto werd gepresenteerd tijdens de Targa Florio met Alfieri Maserati achter het stuur, die prompt won. Vanaf dat moment tot eind jaren vijftig was Maserati een gespecialiseerde racewagenbouwer. In de Mille Miglia, de Targa Florio en de internationale sportwagenkampioenschappen waren Maserati’s geduchte tegenstanders. Hoogtepunten voor het merk zijn het wereldsnelheidsrecord op de 10 kilometer in 1929 met de Maserati V4, tweemaal op rij een overwinning in de Indy 500 (1939 en 1940) met de Maserati 8CTF ‘Boyle Special’ en het wereldkampioenschap Formule 1 in 1957 met de Maserati 250F en Juan Manuel Fangio. In 1957 gaat het echter helemaal fout als in Caracas het complete sportwagen-fabrieksteam in een megacrash uitgeschakeld wordt. Een zeer kostbare klap! Dit is het einde van Maserati als fabrieksteam in de diverse wereldkampioenschappen en er wordt besloten alleen nog maar racewagens voor klanten te bouwen.
Straatauto’s onder Orsi
Helaas overleed de zakelijke en technisch briljante Alfieri Maserati vroegtijdig in 1932, het bedrijf achterlatend aan zijn broers Bindo, Ernesto en Ettore. De overblijvende gebroeders kenden zakelijke ups en downs en in 1937 werd Officine Alfieri Maserati noodgedwongen verkocht aan de Modenese staalfabrikant Orsi, die de fabriek verplaatste naar Modena. De gebroeders Maserati bleven contractueel nog 10 jaar aan het merk verbonden als adviseurs. In 1947 verlieten ze echter het bedrijf dat hun naam droeg en richtten in Bologna het specialistische racewagenmerk OSCA op: terug naar de basis! Eind jaren ’50 werd het Orsi duidelijk dat Maserati van racerij en kleine series sportmodellen alleen niet kon leven. Bovendien rezen de kosten van het fabrieksteam de pan uit (zie de genoemde crash) en er werd daarom besloten om ook op grotere schaal luxe straatauto’s te gaan bouwen: de 3500GT zag het licht in 1957, met in diens kielzog de Quattroporte, ’s werelds eerste vierdeurs sportsedan. Raceauto’s werden alleen nog voor klanten gebouwd, met onder andere de prachtige Birdcages als resultaat. Tijdens de jaren zestig en zeventig bouwde Maserati een reputatie op als producent van exclusieve GT’s met klinkende namen als Sebring, Mistral, Mexico, Ghibli, Indy, Bora, Merak en Khamsin. In 1968 nam Citroën Maserati over, wat leidde tot de Citroën SM. Citroën bleek echter niet de sterkste partner om op te leunen als fabrikant van exclusieve auto’s in een periode van crisis.
De Biturbo-jaren
Midden jaren zeventig stond de fabriek namelijk opnieuw aan de rand van de afgrond toen Citroën de stekker uit het verliesgevende bedrijf wilde trekken. De oliecrisis drukte de verkoop van exotische auto’s met grote motoren en hoge prestaties en ook het veranderende belastingklimaat in Italië zorgde voor een dramatische daling in de verkopen. De Argentijn Alejandro De Tomaso redde Maserati. Hij nam het bedrijf voor een symbolisch bedrag over om het met staatssteun (ruim 80% van de aandelen waren in handen van staatsholding GEPI) te redden van de ondergang. De Tomaso presenteerde in 1982 een compacte sportsedan die in serieproductie gebouwd zou worden: de Biturbo, met een V6 met dubbele turbo’s. Het was uit met de grote V8-motoren. Van de Biturbo zijn vele varianten gebouwd in tweedeurs en vierdeurs uitvoering. De auto was de redding van het merk, hoewel Maserati in deze periode nog steeds geen winst maakte. Een korte flirt met Chrysler leidde in de jaren ’80 tot de Chrysler TC-Maserati maar deze periode was niet de meest succesvolle in de geschiedenis van het merk. In 1989 kwam Maserati voor 49% in handen van FIAT nadat GEPI alle aandelen van de hand deed, de overige 51% was van De Tomaso. Een nieuw bedrijf werd gevormd: Maserati S.p.A. dat nog steeds bestaat. Begin jaren ’90 werden de Biturbo’s gefacelift en zag de Ghibli het licht, net als de Quattroporte IV. In 1993 kwam Maserati volledig in handen van FIAT nadat De Tomaso zijn aandelen verkocht en in 1997 werd Maserati ondergebracht bij Ferrari door moederconcern FIAT. Het was eindelijk afgelopen met de eeuwige dreiging van faillisement.
Het moderne Maserati
Eind jaren ’90 moest er na ruim 15 jaar Biturbo-modellen bouwen een serieuze nieuwe auto gelanceerd worden om mee te kunnen blijven doen in het segment van luxe GT’s. In 1998 ging de fantastische 3200GT in productie, de laatste auto die nog volledig onafhankelijk door Maserati was ontworpen. De luxe 3200GT met haar boemerang-achterlichten en V8 was een radicaal andere auto dan de Biturbo. De onder Ferrari ontwikkelde opvolger 4200 GT van 2001 brak definitief met de turbo en kreeg een atmosferische Ferrari V8 onder de motorkap. In deze periode werd de fabriek in Modena gemoderniseerd en ging de kwaliteit van Maserati fors omhoog. De Quattrroporte V, met Ferrari V8 en een door Pininfarina ontworpen body, zorgde bovendien voor een enorm verkoopsucces.
Onder Ferrari-leiding ontwikkelde Maserati een paar spectaculaire sportauto’s, waarvan de op de Ferrari Enzo gebaseerde MC12 het meest exotisch was: de eerste hypercar die de fabriek in Modena verliet. Met de MC12 in race-uitvoering wist Maserati tussen 2003 en 2010 zesmaal het FIA-GT en -GT1 wereldkampioenschap op haar naam te schrijven. De laatste paar jaar valt Maserati weer direct onder de leiding van FIAT en is de modellenstrategie op de schop genomen. De huidige Ghibli, Quattroporte en Levante zijn productiemodellen die in grotere aantallen dan ooit gebouwd worden en zijn bedoeld voor het luxe bovenste segment van de automarkt. Begin 2017 werd de mijlpaal van 100.000 gebouwde Maserati’s bereikt.
Maserati-motorfietsen
Een apart hoofdstuk van de merkgeschiedenis vormen de motorfietsen. In 1952 kocht de familie Orsi de motorenfabriek Italmoto in Bologna op en verplaatste het bedrijf naar Modena, waarna van 1953 tot 1961 ook motorfietsen werden gebouwd onder de merknaam Maserati. Daarmee werd onbewust een link gelegd met het verleden, want Carlo Maserati had al in 1898 gewerkt aan de Italiaanse Carcano wedstrijdmotorfietsen. Maserati produceerde motorfietsen van 49cc tot 248cc met eigen tweetakt- en kopklepmotoren, inclusief 246cc tweecilinders.
